4 circulaire Floriade-bruggen staan model voor 85.000 infrawerken

Prachtig, die vier circulair gebouwde bruggen op Floriade Expo 2022. Kunnen we deze duurzame Bruggencampus-blauwdruk in heel Nederland doorvoeren? De opgave is groot met zo’n 85.000 bruggen en viaducten die de komende decennia in aanmerking komen voor vervanging. Tijdens de bijeenkomst Connecting Circular Infrastructure op 4 oktober jl. werden de pijlers voor de toekomst geslagen.

Met het schaarser worden van grondstoffen is het noodzaak om te kijken naar alternatieve verbindingen. Met de Smart Circular Bridge (vlasvezel), Tweede Leven Brug (hergebruikte materialen), Beverbrug en Rondje Weerwater Brug (beiden cementloos beton) is de Bruggencampus op Floriade Expo 2022 een mooie nulmeting. Maar hoe zorg je voor de juiste fundamenten voor schaalvergroting?

Overheid, kom over de brug
De kanttekening bij deze bruggen is dat ze zich nog in het pioniersstadium bevinden. Regelgeving, aansprakelijkheid en onzekerheid over kostenplaatjes maken dat opdrachtgevers (vaak overheden) voorzichtig zijn met het uitschrijven van aanbestedingen voor circulaire infrawerken. Terwijl volgens Floriade-bruggenprojectleider Tjibbe Winkler de tijd er rijp voor is. Immers, de bruggen zijn klimaatvriendelijk en kunnen zeker op langere termijn tegen lagere kosten worden geproduceerd, dan volledig nieuwe bruggen. Helemaal, als alle maatschappelijke lasten verrekend worden, zoals CO₂-tarivering en wanneer de kosten/baten over de hele keten verrekend worden.

Markt, neem het voortouw
Daarom zou de infrasector zelf het voortouw moeten nemen om opschaling van deze circulaire bruggenbouw te stimuleren. Randvoorwaarden daarbij zijn circulariteit in de aanbesteding, betere samenwerking tussen markt en overheid en het faciliteren van data. Volgens Wouter Kersten van Platform31 is de Bruggencampus-pilot een prachtige start. Hij geeft initiatiefnemers voor opschaling de nodige tips mee, juist omdat bruggen vaak maatwerk zijn. Zo zijn de uitgangspunten, omstandigheden en uitvoering per bruggenproject vaak heel verschillend. Des te belangrijker is het om in een zo vroeg mogelijk stadium zoveel mogelijk partijen te betrekken bij de plannen van pilot tot opschaling.

Geef duiding – Het Nieuwe Normaal
Wat daarbij helpt, is het hanteren van heldere normen, waar opdrachtgevers en -nemers zich bij deze circulaire aanpak op kunnen baseren. Het Nieuwe Normaal is daarvan een uitwerking die op nationaal niveau in ontwikkeling is; doel is om het als benchmark in 2023 te lanceren. Onder meer de Floriade-bruggen zijn ingebracht om de standaard door te ontwikkelen. Door te kijken naar indicatoren als herkomst en toekomstwaarde, toxiciteit, energieverbruik, omgang restmaterialen en klimaatadaptatie, willen de systeembouwers een meetlat bieden van de (meer)waarde van circulair bouwen. Op basis van de milieukosten-indicator (MKI) kunnen opdrachtgevers nu al een keuze maken voor nieuwe bruggen. Het Nieuwe Normaal Infra verfijnt die methodiek voor wat betreft circulaire materialen. Het doel is om 100 vergelijkbare praktijkprojecten te evalueren; nieuwe projecten zijn welkom!

Zorg voor transparantie – GDO-databases
Een database is vervolgens essentieel om alle materialen goed in op te slaan en vooral terug te vinden. De Gemeenschappelijke Data Omgeving (GDO) bijvoorbeeld biedt opdrachtgevers- en nemers een compleet inzicht in verschillende infrawerken. De mogelijkheden om bouwtekeningen en modellen in te voeren, te combineren en te dimensionaliseren in de GDO, biedt veel voordeel. Zo kan een 3D-model het inzicht geven dat er fouten in een tekening zitten en daarmee faalkosten en vertraging voorkomen. De Digitale Bouwkeet is als GDO specifiek voor de Bruggencampus ontwikkeld voor de vier circulaire bruggen. Alle bouwpartners hebben hierin hun modellen en informatie gedeeld, waardoor het bouwproces transparant en soepel verliep.

Mens, durf die stap te zetten
De technische mogelijkheden om te komen tot schaalvergroting zijn dus aanwezig. De remmende factor blijkt vaak de mens, die zich baseert op regelgeving, kosten of helemaal niet op de hoogte is van de mogelijkheden. Dat vraagt dus een bredere aanpak. Het tijdig betrekken van een grotere groep betrokkenen is essentieel om draagvlak voor vernieuwing dan wel schaalvergroting te verkrijgen. Het is nog niet te laat: straks zijn er altijd nog 84.000 infrawerken die gebruik kunnen maken van een kant-en-klare blauwdruk voor opschaling.

Sprekers

Lucas de Man, dagvoorzitter
Wouter Kersten van Platform31 over opschaling
Rutger Buch, oprichter Cirkelstad over ‘Het Nieuwe Normaal’
Bas Roelofs van Witteveen+Bos over ‘Het Nieuwe Normaal’
Jan Willem Kattouw van Collaborall over de Gemeenschappelijke Data Omgeving
Tjibbe Winkler, projectleider Floriade bruggen en programmamanager Bruggencampus en programmamanager van het Grondstoffen Collectief Almere, over ‘De Digitale Bouwkeet’ als onderdeel van het Landelijk Ecosysyteem

Dit was de laatste van drie bijeenkomsten over de circulaire bruggenbouw in Nederland.